الگوی الهیات اجتماعی اسلامی در اندیشه و آثار موسی صدر؛ امت واحده

موسی صدر یکی از بارزترین اندیشمندان و مصلحان مسلمان معاصر است که با رویکرد الهیاتی خود مسائل و معضلات اجتماعی را شناسایی کرده و در پی حل آن برآمده ­است. حضور این اندیشمند به طور هم‌زمان در دو حوزة نظر و عمل‌، ضرورت بررسی و مطالعة آثار و اندیشه و نحوة عمل وی را دوچندان کرده است. این رساله با توجه به ادبیات موجود در موضوع الهیات اجتماعی‌، و مطالعة آثار و اسناد برجای‌مانده از صدر، با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، به تجزیه‌وتحلیل آرای و اندیشه‌های وی می‌پردازد و با رویکردی تطبیقی، تلاش خود را در تحلیل و تبیین الگوی ایشان از الهیات اجتماعی اسلامی به‌کار می‌بندد. مطالعة ابعاد انسان‌شناختی‌، اجتماعی، دین‌شناختی‌، معرفت‌شناختی و اخلاق اجتماعی این اندیشمند، مبانی رویکرد اجتماعی وی به الهیات را تشکیل می‌دهد. نگاه ارزش‌مند و کرامت‌بنیاد صدر به انسان‌، رویکرد مردم‌سالارانه و دموکراتیک او به جامعه، تفسیر انسان‌گرایانة ایشان از دین و تلقی از دین به عنوان آیین زندگی و مبنای نظامات اجتماعی و ابزاری در تحقق‌بخشیدن به آمال و آرزوهای بشری و رفع آلام و دردها‌، و درنهایت، نگاه جامع او به شناخت و معرفت و توجه به سایر منابع شناخت در کنار ارزش‌شناسی دین‌، به منظومه‌ای از ارزش‌های انسانی منجر می‌شود که در سایة آن، برپایی نظام عادلانة مطلوب معنا می‌شود. در‌نهایت، الگوی الهیات اجتماعی صدر، که حاصل الگوی الهیاتی تفسیر اجتماعی است، تحت عنوان «الگوی الهیات اجتماعی مبتنی بر امت واحده» تفسیر گردیده است.